Jap Roben: Zomervacht (Letnje krzno)

Roman Zomervacht Japa Robena (Jaap Robben) pojavio se 2018. godine i predstavlja coming of age priču, priču o procesu sazrevanja jednog dečaka, kroz odnos s hendikepiranim bratom o kom brine tokom letnjeg raspusta. Roman broji nešto više od trista strana, lako se čita, a zbog priče koja je relevantna svim uzrastima, oduševio je široku publiku. Nakon što je prevod ovog romana objavljen u Americi (Summer brother), usledile su vrlo pozitivne kritike, pa je ušao i u izbor za Bukerovu nagradu 2021. godine. O uspehu ovog romana svedoči i činjenica da je u toku njegova ekranizacija za holandsko tržište.



U romanu se govori o trinaestogodišnjem dečaku, Brajanu, koji sa ocem živi u kamp prikolici, u ruralnoj sredini u Holandiji. Brajan je dečak koji kao i svaki pubertetlija, pokušava da otkrije i spozna sebe, dok živi sa razvedenim ocem koji je zavistan od kocke, alkohola i slabo zarađuje. Brajan, međutim, ima šesnaestogodišnjeg brata koji je hendikepiran i živi u ustanovi za decu sa posebnim potrebama. Kako se bliži renoviranje ustanove, upravnik kontaktira Brajanovog oca, Morisa, da bi razmotrili opcije za čuvanje Brajana dok ustanova ne bude ponovo mogla da ga prihvati. Moris prvenstveno odbija da prihvati da čuva svog sina jer to vidi kao dodatni trošak, ali je i ozlojeđen zbog bivše žene, koja nije u mogućnosti da ispuni ovaj zadatak jer je na medenom mesecu s novim mužem. Međutim, nakon vesti da se uz prihvatanje obaveze čuvanja Brajana dobija i nedeljni džeparac od 283 evra Moris, zaslepljen novcem, bez razmišljanja prihvata ponudu. Lusin, Brajanov stariji brat, dolazi da živi s njim i ocem. Kako Moris često nije kod kuće, svi kućni poslovi i briga o Lusinu padaju na trinaestogodišnjeg Brajana. Pored brige o starijem bratu, Brajan se nosi i sa svim problemima jednog tinejdžera, između ostalog s ljubavlju i simpatijom prema devojčici iz ustanove gde je Lusin bio smešten, kao i sa emotivnim sazrevanjem. Ova dva brata osuđena su da leto provedu zajedno i, iako na to nisu ni slutili, ovo leto ih je zbližilo više nego bilo šta do tada. Bukvalan prevod naslova ”letnje krzno” odnosi se na zaštitu koju je Brajan pružao Lusinu u toku leta i, iako kao jedan trinaestogodišnjak nije bio najbolji u tome, Lusinu bi bez njega bilo mnogo teže.     

Sve u svemu, ova dirljiva priča približava čitaocu pojam bratske ljubavi, emotivnog sazrevanja, odrastanja i samospoznaje. Sva iskustva koja su ova brata proživela zajedno i time se zbližila, završavaju se njihovim prinudnim razdvajanjem, što predstavlja vrhunac ove priče i iziskuje emotivne reakcije poput onih koje izaziva kraj filma Kišni čovek (Rain Man). 

Odlomci iz kritika:

“It is easy to forget this is a work in translation, so deft is David Doherty’s rendition. There is humour in the characters’ interactions and the moment Brian saves Lucien from drowning is particularly poignant: “There they stand… two boys knee-deep in a stream… like they were hugging. ‘You are my brother,’ I tell him. ‘We are brothers.’” Robben depicts the limitations of a dysfunctional family but also celebrates empathy as a force for good.”   

– The Guardian

“Like a photographer shooting a portrait, Robben captures his subjects in “Summer Brother” in a focused close-up. It’s intimate, even claustrophobic at times, just as life must be for an isolated boy like Brian, looking with wonder to the lights on the hill.” 

– The New York Times

Milan Ristić